PODSTAWY – PRAWO OCHRONNE NA ZNAK TOWAROWY
Jak to mawiał mój profesor filozofii, gdy przypominał podstawy materiału: “klasyka gatunku” – dzięki rejestracji oznaczenia nabywamy prawo ochronne na znak towarowy z czym wiąże się wyłączność na korzystanie z oznaczenia w sposób zarobkowy lub zawodowy.
Co to dokładnie (nomen omen) oznacza?
Jakie są granice takiej ochrony?
I co możemy z tym zrobić?
TERYTORIALNA OCHRONA ZNAKU TOWAROWEGO
W pierwszej kolejności trzeba wskazać, że ochrona znaku towarowego jest ograniczona terytorialnie. Nie ma tak, że jak jak zarejestrujemy znak towarowy to już jest on chroniony na całym świecie. Wyłączność będzie przysługiwała nam tylko w tych krajach, w których dokonaliśmy rejestracji. Zatem, jeżeli zgłosimy znak do Urzędu Patentowego RP, to ochrona będzie rozciągać się na obszar Polski. Dzięki rozwiązaniom międzynarodowym w niektórych przypadkach zgłoszenie do jednego urzędu wiąże się z szerszą ochroną. Tak jest w przypadku rejestracji w Urzędzie Unii Europejskiej ds. Własności Intelektualnej (EUIPO). Rejestrując znak w EUIPO uzyskujemy Znak Towarowy Unii Europejskiej, który jest chroniony na terenie całej wspólnoty. Na mniejszą skalę – np. rejestrując znak przez Urząd Własności Intelektualnej Beneluxu, uzyskujemy ochronę na terytorium Belgii, Holandii i Luxemburgu.
ZAKRES PRZEDMIOTOWY OCHRONY ZNAKU TOWAROWEGO
Kolejne ograniczenie wiąże się z zakresem zgłoszenia. Znaku nie rejestrujemy ot tak, ogólnie, lecz musimy sprecyzować, względem jakich towarów i usług będziemy z niego korzystać. Spis towarów i usług, który umieściliśmy w zgłoszeniu wyznaczać będzie później zakres przedmiotowy ochrony. Korzystanie ze znaku zarejestrowanego dla owoców, ale względem np. mebli, nie będzie naruszać prawa ochronnego do tego zarejestrowanego oznaczenia. Przy czym powyższe uwagi dotyczą “zwykłego” znaku towarowego. Zakres ochrony oznaczeń powszechnie znanych czy oznaczeń renomowanych jest szerszy i może rozciągać się generalnie na działalność gospodarczą.
UŻYCIE GOSPODARCZE A OCHRONA ZNAKU TOWAROWEGO
Jak już padło na wstępie, wyłączność dotyczy “korzystania z oznaczenia w sposób zarobkowy lub zawodowy.” W szczególności chodzi o użycie znaku w działalności gospodarczej, w działalności nakierowanej na zysk (ale nie tylko). Jeżeli ktoś, prowadząc biznes, używa czyjegoś logo, to może naruszyć przysługujące mu prawo ochronne do znaku towarowego. Prywatne, niezarobkowe i niezawodowe użycie znaku towarowego nie powinno stanowić naruszenia.
PRAWA I ROSZCZENIA WYNIKAJĄCE Z REJESTRACJI ZNAKU TOWAROWEGO
ZAKAZ KORZYSTANIA Z CUDZEGO ZNAKU TOWAROWEGO
Przechodząc do meritum, czyli co wynika z nabycia prawa ochronnego na znak towarowy? W jaki sposób możemy skorzystać z przysługującego nam prawa i przyznanej wyłączności?
Jeżeli zarejestrowaliśmy znak towarowy, to w zasadzie żaden inny podmiot na rynku – w granicach ochrony wyznaczonych przez rejestrację – nie powinien korzystać z chronionego oznaczenia bez naszej zgody. W konsekwencji,prawo własności przemysłowej przewiduje możliwość żądania zaniechania naruszania przysługującego nam prawa. Dążymy tym sposobem do zakazania konkurentowi korzystania z naszego oznaczenia (lub oznaczenia podobnego) w sposób, który narusza prawo ochronne.
Wspomniany wyżej zakaz może dotyczyć m.in.
- wykorzystania znaku w celach reklamowych,
- oznaczania nim sprzedawanych produktów lub świadczonych usług,
- sprzedawania produktów oznaczonych chronionym znakiem
czy też
- importowania takich produktów
bądź choćby
- ich składowania w celu oferowania czy wprowadzania do obrotu.
Jest to chyba najsprawniejszy i najłatwiejszy do wykorzystania środek ochrony.
ROSZCZENIA PIENIĘŻNE ZWIĄZANE Z NARUSZENIEM PRAWA OCHRONNEGO NA ZNAK TOWAROWY
Naruszenie prawa ochronnego do znaku towarowego wiąże się z powstaniem po stronie uprawnionego szuprawnionemu drogę do skorzystania z szeregu innych środków niż zakaz używania. Przytaczając cały art. 296 ust. 1 Ustawy Prawo własności przemysłowej:
“Osoba, której prawo ochronne na znak towarowy zostało naruszone, lub osoba, której ustawa na to zezwala, może żądać od osoby, która naruszyła to prawo, zaniechania naruszania, wydania bezpodstawnie uzyskanych korzyści, a w razie zawinionego naruszenia również naprawienia wyrządzonej szkody:
na zasadach ogólnych albo
poprzez zapłatę sumy pieniężnej w wysokości odpowiadającej opłacie licencyjnej albo innego stosownego wynagrodzenia, które w chwili ich dochodzenia byłyby należne tytułem udzielenia przez uprawnionego zgody na korzystanie ze znaku towarowego.”
“Bezpodstawnie uzyskane korzyści” to te benefity, których naruszający by nie uzyskał, gdyby nie korzystał z zarejestrowanego przez nas oznaczenia.
“Naprawienie wyrządzonej szkody” oznacza żądanie zapłaty odszkodowania.
Odszkodowanie może być ustalone na zasadach ogólnych, czyli będzie odpowiadało tej faktycznej stracie, jaką ponieśliśmy w związku z tym, że nasze prawo zostało naruszone. “Na zasadach ogólnych” odszkodowanie może uwzględniać też korzyści, które moglibyśmy osiągnąć , gdyby nam szkody nie wyrządzono.
Alternatywnie, w ramach odszkodowania, można żądać uiszczenia na naszą rzecz opłaty licencyjnej, której moglibyśmy żądać od podmiotu, który korzystał z naszego znaku za naszą zgodą. Oczywiście opłata ta będzie naliczona naruszającemu przez cały okres, przez który bezprawnie korzystał z naszego prawa.
WEZWANIE DO UDZIELENIA INFORMACJI
A jak możemy oszacować wysokość naszych roszczeń? Pomóc może w tym uzyskanie danych o wolumenie, sieciach dystrybucji i zysku uzyskiwanym przez konkurenta w związku z użyciem naszego znaku towarowego. Informacje te możemy uzyskać na drodze sądowej, na skutek skierowania do sądu odpowiedniego wniosku o udzielenie informacji. Jest to forma zabezpieczenia naszych roszczeń i przygotowania gruntu pod “główny” spór.
Jeżeli nasz wniosek będzie skuteczny, sąd zobowiąże naruszającego do udzielenia określonych informacji związanych z naruszeniem. Ten powinien je przedstawić w wyznaczonym terminie. Jeżeli zobowiązany nie zastosuje się do rozstrzygnięcia sądu może, w toku dalszego postępowania, zostać obciążony grzywną.
Ochrona znaku towarowego – co daje rejestracja oznaczenia?
Masz pytania? Zapraszam do kontaktu?
Przeczytaj również:
Cyryl Romejko specjalizuje się w sprawach związanych z własnością intelektualną, ze szczególnym uwzględnieniem problematyki rejestracji i ochrony znaków towarowych i wzorów przemysłowych.
